مراسم افتتاحیه سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بیش از هر چیز تحت تاثیر سخنرانیهای مربوط به بزرگداشت پنج سینماگر بود. عزیزالله حمیدنژاد از حسرت خود برای تعداد کم فیلمهایش گفت، فاطمه معتمدآریا از حملهها به سینمای ایران انتقاد کرد و مسعود کیمیایی و بهمن فرمانآرا از خاطرات قدیم خود صحبت کردند. برندگان بخش تبلیغات هم جوایز خود را در افتتاحیه گرفتند.
این مراسم با سخنرانی ابراهیم داروغه زاده دبیر جشنواره آغاز شد. او در بخشی از سخنان خود گفت: «این سینما پیامآور نجابت، انسانیت، صداقت، درستکاری و همهی فضایل است. ادعای بزرگی نیست اگر بگوییم سینمای نوین ایران خود بزرگترین دستاورد انقلاب اسلامی است و مظهر شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی به معنای واقعی آن است.»
کاش زمانی اینجا می آمدم که تعداد بیشتری فیلم ساخته بودم
عزیزالله حمیدنژاد در مراسم نکوداشت خود از تعریف و تمجیدهای علیرضا شجاع نوری و علیرضا تابش که جایزه را به او اهدا کردند تشکر کرد و گفت: «از نظر کمی و کیفی تعداد کارهای من آنقدر نیست که نیاز به بزرگداشت داشته باشم. دوست داشتم زمانی اینجا میآمدم که تعداد بیشتری فیلم ساخته بودم که متاسفانه با شرایط موجود نتوانستم و نشد. اما خوشحالم که هر یک از کارهایم را با عشق ساختم و شرایط و دشواریهای زندگی مانع این نشد که دست به هر کاری بزنم و هر فیلمی را بسازم.»
بزرگداشت آقای بازیگر
منصور ضابطیان مجری مراسم افتتاحیه این بخش را با نقل قولی از کتاب «آقای بازیگر» عزت الله انتظامی آغاز کرد و پس از آن کلیپی با تصاویری از نقش آفرینی های این هنرمند در فیلم ها و سریال های مختلف پخش شد.
برای برگزاری مراسم نکوداشت زنده یاد عزت الله انتظامی سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین انتظامی سرپرست سازمان سینمایی و ابراهیم داروغه زاده دبیر سی و هفتمین جشنواره فجر به روی صحنه رفتند و سپس از مجید انتظامی دعوت شد تا با حضور در روی سن در این مراسم همراه شود.
مجید انتظامی آهنگساز سرشناس و فرزند زنده یاد عزت الله انتظامی در این مراسم ضمن تبریک این روز به دست اندرکاران سینمای ایران و آرزوی سال پربار برای سینما گفت: «از خانه سینما برای زحماتی که کشیدند و در این مدت ما را تنها نگذاشتند تشکر می کنم.»
برای بزرگداشت فاطمه معتمدآریا، ابتدا رضا کیانیان و علیرضا رئیسیان درباره او صحبت کردند و معتمدآریا وقتی روی صحنه رفت، گفت: «خوشحالم که به عنوان یک زن می توانم گوشه ای از احساسات انسانی مادرانه و خواهرانه ام را با سینما تنها وسیله ای که بلد هستم با آن به همه مردمم ابراز ارادت کنم، نشان میدهم.»
او در ادامه به انتقادها از سینما اشاره کرد: «بزرگترین خوشحالی امشب برایم این است که خانواده عزیز سینما اینجا جمع هستند و من سهم کوچکی در این خانواده دارم. همکارانی که به دلیل دوستی ها و تلاش های بی دریغشان سینما را زنده نگاه داشتیم و به عنوان مهمترین هنر مردمی این دوران به آن چنگ زده ایم. چون همه انتقادها از همه سو به سینما است برای اینکه گوهری دست نیافتنی ست و همه می خواهند به آن دست پیدا کنند.»
معتمدآریا با اشاره به جایگاه سینما گفت: «هر کسی از هر نقطه ای که بتواند پیکان تیز انتقاداتش را به طرف ما می آورد ولی خانواده سینما یک خانواده دوست داشتنی محترم و معتقد به همه ارزش ها است. صنعت و هنر سینمای ما تنها چیزی است که بزرگترین سفیر فرهنگ سرزمینمان در همه جای جهان است، این دلیل حملات گسترده ایست که به سینمای ایران می شود.»
یادآوری روزهای سرما و ساواک
بهمن فرمان آرا و مسعود کیمیایی برای تجلیل از عباس گنجوی روی صحنه حاضر شدند.
مسعود کیمیایی در صحبت هایش درباره عباس گنجوی گفت: «در سال های دور خیلی با هم کار کردیم. در کارهای سیاه و سفید من قبل انقلاب با عباس کار کردم. خاک، گوزن ها، سفر سنگ و بقیه فیلم هایم.»
او حرفهایش درباره این تدوینگر کهنهکار را ادامه داد: «عباس گنجوی بیشتر از یک مونتور سینما می داند و دانسته دارد. قرص و محکم همه چیز را می فهمد، فیلمت را می شناسد، فکر می کند و بعد از یکی دو هفته یک جدول می دهد. خیلی ها مانند او نیستند. عباس گنجوی فوق العاده است.»
کیمیایی در پایان گفت: «ما روزهای سختی را با هم گذراندیم. روزهای برف، سرما و ساواک.»
در سینما فقط یک دوست دارم، عباس گنجوی!
بهمن فرمان آرا هم در مراسم نکوداشت گنجوی گفت: من در مدتی که در کار سینما بودم، شاید با هزاران نفر آشنا شدم اما فقط یک دوست دارم و او عباس گنجوی است. تفاوت آشنا و دوست را همه می دانید ولی من می خواهم از ناصر تقوایی یاد کنم. زمانی که مستند «نوروز و خاویار» را ساخته بودم، از او پرسیدم مونتور چه کسی را پیشنهاد می کنی. ناصر گفت بهتر از عباس پیدا نمی کنی. هر چه فیلم من ساختم عباس مونتاژ کرده ولی سوای از این قضایا من شاهد عقدش هم بودم، بچه هایش را دیدم که بزرگ شدند.
او تاکید کرد: اگر تن صدای من زمانی که تلفنی صحبت می کنیم افسرده باشد هر جا باشد می آید. دوستی در ارتباط ما خیلی مهم است. عباس مشابه ندارد. همه کسانی که امروز کار می کنند، شاگردهای عباس بودند ولی عباس خودش یاد گرفته است. او از هیچی شروع کرد. از بابل آمد و خودش را به اینجا رساند.
فرمان آرا ادامه داد: هر چه درباره عباس بگویم کم گفتهام. برای اینکه این روزها درباره کسانی که سنشان بالاست حرفی زده نمی شود. بعضی وقت ها هم که حرف زده می شود ناخوشایند است. امروز فیلمی در اینستاگرام دیدم که عکس جوانی خانم شهلا ریاحی که آلزایمر دارد جلوی او آوردند و می گویند می شناسی؟ چقدر بی احترامی می کنید. اینها بزرگان سینما بودند. این خانم اولین کارگردان زن سینمای ایران بوده چرا سوء استفاده می کنید؟ مثل کسانی که کنار تخت بیمار عکس می گیرند. این چه عیادتی است و چرا باید این عکس در اینستاگرام گذاشته شود؟ خوشحالم تا عباس سرپا است این بزرگداشت گرفته شده و افتخار می کنم همه کارهایم مونتورش عباس گنجوی بوده است.
عباس گنجوی هم در آیین بزرگداشتش گفت: خیلی بلد نیستم حرف بزنم، به خصوص چنین جایی. من می گویم اگر یک اتاق نیمه تاریک یا پنجره نیمه روشن بدهید، من می توانم خیلی حرف بزنم.
او ادامه داد: اما همه حرف ها در طول همه این سالها که کار کردم گفته شده است. اما چیزهایی اینجا برایم یادآوری شد و تقریبا در دوره ای که من شروع کردم قبل از اینکه با فرمان آرا، کیمیایی و ناصر تقوایی کار کردم در دوبله کار می کردم که بخشی از این افراد این جا هستند. آدم وقتی در این جمع قرار می گیرد حالش خوش می شود.
ما میماندیم و کارگردان
خسرو خسروشاهی که آخرین بزرگداشت به او اختصاص داشت، در میان تشویق حاضران برای برگزاری مراسم بزرگداشتش به روی سن آمد.
او در سخنانی گفت: من سال ها در کنار شما بودم، در سایه، حالا زیر این نور آمدم و کمی دستپاچه ام. 5 فیلم صداگذاری کردم که اکثر آدم هایی که کار کردند را اینجا می بینم. وقتی سینماگرها کارشان تمام می شد کارگردان می ماند و مدیر دوبلاژ. همه می رفتند و ما می ماندیم. دوبله شبانه روز و بالاخره می رساندیم ولی هیچ وقت به این حرفه توجه نشد. یک بار در فارابی یک لیستی گذاشتند و گفتند می خواهیم از این آقایان تجلیل کنیم و بعد هم پشیمان شدند. این کار دوبله را به حساب نمی آوردند ولی الان اوضاع تغییر کرده. هر چند من فعالیت چندانی در دوبله ندارم. از مقام وزارت، از معاونت و دیگران تقاضا می کنم به این حرفه بیشتر توجه کنند.
برندگان بخش تبلیغات
در بخشی از مراسم افتتاحیه جوایز مواد تبلیغاتی اهدا شد و سیمرغ بلورین بخش بهترین عکس به حبیب مجیدی برای بمب یک عاشقانه تعلق گرفت و طاها ذاکر برای فیلم کوپال سیمرغ بلورین بهترین پوستر را دریافت کرد.
همچنین سیمرغ بلورین بهترین آنونس در جشنواره فیلم فجر به روح الله موحدی برای گرگ بازی اهدا شد.
9410