آی سینما: گفت‌وگو با کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «اروند» در برنامه «هفت» به صحنه انتقاد از حوزه هنری به دلیل اکران نکردن این فیلم که داستانش درباره 175 غواص شهید عملیات کربلای 4 است، تبدیل شد. پوریا آذربایجانی کارگردان و مهدی داوری تهیه‌کننده «اروند» درباره روند ساخت این فیلم توضیح دادند و از وضعیت اکران انتقاد کردند.
بعد از بحث داغ نقد و بررسی «فروشنده» که بخش اعظم برنامه «هفت» را به خود اختصاص داد، گفت‌وگوی زنده بهروز افخمی با داوری و آذربایجانی پخش شد.
افخمی در ابتدا از داوری پرسید چرا یک فیلم جنگی با سرمایه کاملا شخصی ساخته است؟ که داوری پاسخ داد: «وظیفه بود و احساس کردیم دینی داریم که این کار را انجام دهیم البته قول هایی داده بودند اما در نهایت انجام نشد.» به گفته او حتی تجهیزات مورد نیاز فیلم هم به سختی مهیا شد و استفاده از شهرک سینمایی نیز با صرف هزینه صورت گرفت. به گفته او فیلمبرداری «اروند» در 37 جلسه انجام شد.
آنطور که آذربایجانی در ادامه توضیح داد نگارش فیلم نامه اولیه یک ماه و نیم طول کشیده است و در فرایند چهار ماه و نیمه، او و داوری آن را چکش کاری کرده اند: «چون موضوع ما به ازای واقعی داشت هر اشتباهی ممکن بود عده ای را برنجاند.» به گفته او برای ساخت فیلم از منابعی مثل مستندها، شاهدان عینی، نوشته ها و خاطرات آن ها استفاده شده است.
در ادامه داوری، درباره مشکلات اصلی سینمای ایران گفت: «مساله نمایش یکی از مشکلات اصلی فیلم هاست و سینمادارها مشخص می کنند که کدام فیلم نمایش داده شود. حتی حوزه هنری هم که باید حمایت کند، این کار را نمی کند. ما الان شش سینما بیشتر در اختیار نداریم و حتی سینماهای حوزه را هم به بهانه این که پر است در اختیار ما نمی‌گذارند که به نظرم این بحث قابل پیگیری است... فیلم چگونه می تواند بدون سالن با مردم ارتباط برقرار کند؟ ما تنها چهار روز قبل از اکران فیلم متوجه زمان اکران آن شدیم. البته علاقمند بودیم با این وجود در هفته دفاع مقدس اکران این فیلم را شروع کنیم.»
او در پاسخ به این سوال افخمی که این تعداد سالن چه کیفیتی دارند، گفت: «کیفیت خوبی ندارند. سینمای سرگروه ما آفریقا است و با این که تجهیزات خوبی دارد، اما کیفیت نمایشش برای 20 سال پیش است!»
آذربایجانی هم در راستای صحبت های داوری ادامه داد: «در سالن سینما می نشینی می بینی رنگت که نیست. نور درست نیست و صدا هم نیست.. دیگر چه از فیلمت می ماند؟»
پوریا آذربایجانی با بیان اینکه فیلم با سرمایه شخصی ساخته شده گفت: «اما این اتفاق خوب افتاد که هر چه به عنوان کارگردان خواستم در اختیارم قرار گرفت و این به نقش تهیه کننده بر می گردد. خوشبختانه این از معدود فیلم هایی است که تماشاگران تا انتها تماشا می کنند و بعد با حال فیلم و سکوت بیرون می روند. نکته مهمی که برای من وجود دارد این است ما در عصری زندگی می کنیم که همه مان می خواهیم خود را برندینگ کنیم و «من» خود را بزرگ کنیم. و آدم های این قصه اصلا اهل خود بزرگ بینی نیستند و فیلم مناسب حال امروز جامعه است.»
افخمی به این موضوع اشاره کرد که از فیلم معلوم است خوب خرج آن شده و از داوری پرسید بازیگران برای فیلم تخفیف دادند؟ که داوری پاسخ داد: «بازیگران تخفیف خودشان را دادند اما کار بسیار سخت بود و سعید آقاخانی برای دومین یا سومین بار نقش جدی بازی کرد و کار سختی هم به عهده داشت.»
آذربایجانی در ادامه درباره بازی گرفتن از سعید آقاخانی در نقش یک جانباز اعصاب و روان گفت: «به یک منطقی با آقاخانی رسیدیم، کسانی که قرص های اعصاب استفاده می کنند مدام در حال فراموش کردن خاطرات بد هستند و خب او نمی توانست این قرص ها را مصرف کند. اما تصمیم گرفت همه چیز را فراموش کند و جز یونس به چیزی فکر نمی کرد. 15 روز بعد هم او را دیدم دستش به همان حالت مانده بود و پایش می لنگید.»
از نظر او همه بازیگران فیلم خوب بوده اند و همه آدم ها در این پروژه همدل بودند، این همدلی هم به خاطر موضوع فیلم ایجاد شده بود. او با اشاره به موضوع 175 غواص شهید ادامه داد: «کم پیش می آید که چنین موضوعاتی از جایی سفارش نگرفته نشود و همدلی از همین سفارشی نبودن شروع می شود.»
به گفته داوری در جشنواره بین المللی فجر وقتی داوران خارجی پس از پایان فیلم بیرون می آمدند چشمانشان تر بود و داور فرانسوی جشنواره به او گفته بود تا صبح نمی تواند به خاطر این فیلم بخوابد. او همچنین حضور فیلم در این جشنواره را مقدمه خوبی برای حضورهای خارجی اش دانست و گفت فیلم می تواند تاثیر عجیبی بر مخاطبان خارجی داشته باشد.
تهیه کننده «اروند» در ادامه بازخورد فیلم و پیام های پس از نمایش در جشنواره بین الملل فجر را بسیار خوب ارزیابی کرد و گفت: «فرزند یک شهید برای من پیام داده بود که من پدرم را در این فیلم دیدم.»
آذربایجانی نیز ادامه داد: «در نمایش های مردمی فیلم احساس کردم مردم با فیلم همراه می شوند.» به عقیده او در هم نسلانش این موضوع باب شده که هر کس می خواهد خودش را مطرح کند؛ مسئله ای که در نسل شهدای جنگ اصلا وجود نداشته است.
آذربایجانی با اشاره به این که سینما را از زنده یاد رسول ملاقلی پور یاد گرفته در ادامه گفت: «به عنوان یک ایرانی معتقدم کسانی که جان‌شان را کف دستشان گرفتند و نمی دانستند بر می گردند یا نه انسان های بزرگی بوده اند و الان که شغلم سینماست، می توانم نشان دهم انسان های بزرگی بوده اند که هیچ وقت «من» نبودند، «ما» بودند.»
داوری هم اشاره کرد که بارها و بارها هنگام ساخت فیلم گریه کرده و انتخاب اولش از ابتدا برای ساخت موسیقی کارن همایونفر بوده که افخمی موسیقی او برای فیلم را بسیار خوب دانست. آنطور که آذربایجانی توضیح می دهد موسیقی پیش از تدوین ساخته شده اما در نسخه نمایش جشنواره یکی دو قطعه آن حذف شده است.
افخمی در پایان به این موضوع اشاره کرد که اروند باید منتظر رسیدن محرم برای اضافه شدن سالن و سانس باشد و داوری در ادامه گفت: «اگر حوزه هنری از این فیلم هم حمایت نکند قرار است از کدام فیلم حمایت کند؟» او خواستار حمایت از این فیلم شد.
با پایان صحبت درباره فیلم «اروند» برنامه این هفته «هفت» به پایان رسید.
9413
