آی سینما: پس از برگزاری مستقل بخش بین الملل جشنوره فیلم فجر در اردیبهشت ماه 94 که علیرضا رضاداد دبیر بخش سینمای ایران جشنواره فجر دبیری آن را هم بر عهده داشت همه منتظر بودند ببینید تکلیف دوره بعدی جشنواره فیلم فجر و بخش بین الملل آن چه خواهد شد.
بلافاصله پس از پایان بخش بین الملل جشنواره فجر حجت الله ایوبی همان طور که انتظار می رفت از خدمات ارزنده علیرضا رضاداد تشکر کرد و در حکمی محمد حیدری را به عنوان دبیر سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر منصوب کرد. اما حیدری تنها عهده دار بخش سینمای ایران جشنواره فجر که در بهمن ماه برگزار می شود معرفی شد و هنوز کسی نمی دانست آیا قرار است بخش بین المل باز هم دبیر مشترک داشته باشد یا این بار دبیر مستقلی رای آن برگزیده خواهد.
حکم رو سه شنبه حجت اله ایوبی که در آن رضا میرکریمی را به عنوان دبیر دومین برگزاری مستقل بخش بین الملل جشنواره فیلم فجر معرفی کرد پایانی بر احتمالات و شایعات در این خصوص بود اما متن حکم ایوبی در خود یک ترکیب کلامی حاشیه ساز داشت. در این حکم رضا میرکریمی به سمت دبیر «جشنواره بین المللی فیلم ایران» معرفی شده است و این یعنی حذف نام «فجر» از برگزاری بخش بین الملل.
همین یک نکته کافی بود تا دوباره مخالفین مدیریت فعلی و برخی گروه های سیاسی به این اتفاق واکنش های تند و تیزی نشان دهند. اول از همه روزنامه «کیهان» در گفتگویی کوتاه با لاله افتخاری یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس این مسئله را بررسی کرد. افتخاری در این گفتگوی کوتاه با اشاره به صحبت های اخیر نمایندگان مجلس با وزیر ارشاد و انتقاداتی که آن ها از وضعیت فعلی سینما داشتند و درخواست برای اصلاح و رفع ایرادات کرده بودند از این اتفاق غافلگیر شده و گفته: «ما توقع داشتیم، شخص وزیر، وضعیت را از این بدتر نکند و حالا میبینیم که مدیر زیرمجموعه ایشان، نام فجر را از رویدادی که باید در خدمت انقلاب باشد، حذف میکند. این اتفاق حتما پیگیری میشود و اگر وزیر نسبت به اصلاح قدمی بر ندارد، نمایندگان و کمیسیون فرهنگی، بر اساس وظیفه، عمل خواهند کرد.»
از آن طرف بلافاصله برخی رسانه ها هم تفسیر و تاویل های عجیبی در خصوص این تفاق در گزارش های خود ارائه دادند مثلا: «به نظر میرسد تغییر نام جشنواره را نیز احتمالا باید در راستای سیاستهای پساتحریم مدیران سینمایی دولت و دعوت آنها برای بازگشت سینماگران ضدانقلاب به کشور و ادامه فعالیت تفسیر کرد، اما مسئلهای که در آینده حتما باید به آن پرداخت و مستلزم توجه بیشتر است وصف مدیران فرهنگی از بازشدن دربهای جهان به روی فرهنگ و هنر ایران با توافق هستهایست. طبعا مدیرانی که نزدیک به یکسال است حل شدن تمام مشکلات فرهنگی را در گرو توافق و رفع تحریم میدانند باید در مورد صحت این گزاره و البته چگونگی بسته شدن دربهای جهان بر روی فرهنگ و هنر ایران در دوران ماقبل تحریم پاسخ دهند تا معین گردد که چگونه در دوران پساتحریم این دربها گشوده شده و آیا اصالتأ دربی بسته بوده که حال بخواهد باز شود؟»
با توجه به تجربه ایوبی در تبعات ایجاد بحران در زیر مجموعه مدیریتی اش او بلافاصله در گفتگویی علت حذف نام «فجر» از بخش بین الملل جشنواره فجر و دلیل تفکیک تمام و کمال دو جشنواره ملی و بین المللی را این گونه توضیح داد: « برگزاری دو بخش از یک جشنواره در دو سال مختلف و با یک نام چندان زیبنده نیست و موجب سردرگمی مخاطبان و مهمانان خواهد شد در نتیجه پس از بررسی های طولانی و نشست های مختلف کارشناسی به این باور رسیدیم که به جای برگزاری ناقص و کم تاثیر بخشی به عنوان بین الملل و بخش دیگری به عنوان ملی هر دو اتفاق را با شکوه و درست برگزار کنیم.جشنواره فیلم فجر با هدف رونمایی از سینمای ایران و معرفی آن به جهان برگزار می شود. جشنواره فیلم فجر جشن با شکوه و معرفی تولیدات سالانه سینمای ایران است و جشنواره بین المللی فیلم ایران با هدف تبادل تجربه تخصصی سینمایی ایران با جهان است. در این جشنواره تخصصی، هدف همسنجی تجربه ایرانی در سینما با تجربه های دیگر و حمایت و پشتیبانی از نگاه ایرانی در سینمای جهان است. ایران پایگاه و منادی سینمای اصیل، فرهنگی و مبتنی بر ارزش های انسانی است و لازم است در همایشی سالانه راهیان این راه را گِرد هم جمع کنیم.»
اما به نظر می رسد توضیحات رئیس سازمان سینمایی برای خیلی ها قابل توجیه نبوده است و شاید هم بهانه خوبی پیدا کرده اند تا بحران های غیرسینمایی حاکم بر سینمای ایران ورد فاز تازه ای شود. جواد شمقدری رئیس سابق سازمان سینمایی در رابطه با این اتفاق یادداشتی نوشته است که در بخشی از این یادداشت تند و تیز آمده: «ابتدا در یک اقدام ظاهرأ تخصصی و در میان موجی از انتقادات، بخش بین الملل از جشنواره فیلم فجر جدا شد و به یک زمان بی هویت که تنها خصیصه آن قبل از جشنواره کن فرانسه می تواند باشد، موکول گردید و سپس درغوغای دل نگرانی های همگانی در خصوص کم و کیف برجام، به یکباره نام فجر از این جشنواره حذف شد و برگزارکنندگان آن این روزها و بعد از سی و سه سال، ترجیح می دهند این جشنواره تنها مزین به نام ایران بماند و هویت انقلابی و اسلامی از آن دریغ می شود!؟ البته همه کسانی که تنها کمی از تاریخ سینمای کشور باخبرند، بعید نمی دانند در یک گام دیگر، این جشنواره به نام تهران تغییر یابد و دوباره فستیوال فیلم تهران زنده شود. فستیوالی که زیر نظر فرح و با اهداف خاصی در روزگار ستم شاهی راه افتاد!» از آن طرف مسئول کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای انقلاب فرهنگی هم به این اتفاق واکنش نشان داده، حسن بنیانیان گفته:« خبر حذف عبارت «فجر» از جشنواره غیر منتظره است و حتی اگر تصویب شود به دلیل اهمیت آن انتظار داریم که برای افکار عمومی توضیح داده شود که چه چیزی را می خواستیم به دست بیاوریم که این تغییر را داده ایم، الان نمی توان قضاوت کرد جز اینکه از عزیزان بخواهیم توضیح دهند چه فلسفه ای پشت این تغییر هست.»
او اعلام کرده از نظر آن ها یک جشنواره فجر بیشتر وجود ندارد:« طبیعی است که در جلسه اول شورای انقلاب فرهنگی موضوع مورد بحث قرار بگیرد و آقای ایوبی و ... دلایل خود را توضیح دهند. باید توجه کنیم که آیا چیزی که به دست می آوریم خیلی ارزشمندتر از چیزی است که از دست می دهیم؟! ما یک جشنواره فجر بیشتر نداریم و باید به سمت یکی کردن برویم که فیلم خارجی هم اگر با ارزش های انقلاب همخوانی دارد در جشنواره ما شرکت کند.»
این واکنش ها همچنان در حال افزایش است و احتمالا در روزهای آینده هم این ماجرا ابعاد جدیدی پیدا خواهد کرد. با این حال در این چند روز رئیس سازمان سینمایی گویا تنها از یکی از این انتقادها حسابی آشفته شده است و آن هم متعلق به برخورد تلویزیون در بخش خبری 20:30 با این موضوع بوده است. پنجشنبه شب در این بخش خبری گزارشی پخش شد که رویکرد و نگاه آن به حذف نام «فجر» از بخش بین الملل جشنواره فیلم ایران دقیقا با همان چیزی مطابقت داشت که این روزها منتقدان به آن تکیه کرده اند. شاید با توجه به فراگیرتر بودن رسانه تلویزیون ایوبی از به وجود آمدن موج جدید علیه این سازمان و وزارت ارشاد توسط رسانه ملی واهمه دارد به همین دلیل هم در نامه ای خطاب به محمد سرافراز رئیس سازمان صدا و سیما از رویکرد محجموعه تحت مدیریت سرافراز در خصوص این اتفاق گلایه کرده، متن نامه به این شرح است: «جناب آقای دکترمحمد سرافراز؛ رئیس محترم سازمان صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران؛با سلام و احترام؛وظیفه خود می دانم از رویکرد مثبت سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران در پوشش رویدادهای سینمایی کشور به ویژه پخش بسیار بهتر تیزرهای سینمایی تشکر کنم؛ بی تردید اعتلای سینمای ایران کمک بزرگی به رسانه ملی برای انجام رسالت خطیراش،خواهد کرد. با این وجود و به رغم میل باطنی برای پاسخگویی به شبهه افکنی های رسانه ای که هرازگاهی رخ می دهد، به دلیل اهمیت موضوع از شما درخواست می شود دستور فرمایید گزارش سراسر کذب و نادرست بخش خبری "بیست و سی" شامگاه پنجشنبه 29 مرداد با موضوع تغییر نام جشنواره فیلم فجر را جهت روشن شدن افکار عمومی تصحیح کنند؛ البته این نخستین بار نیست که این برنامه با رویکردی تخریبی موجب تشویش افکار عمومی نسبت به برنامه های سازمان سینمایی شده است. در برنامه یادشده این گونه تصریح شده که دیگر جشنواره فیلمی به نام فجر وجود نخواهد داشت به زعم تحلیل گر برنامه در جمع بندی نهایی خود از اینکه نام فجر از سینمایی که در خور نام انقلاب اسلامی نیست ،برداشته شده، اظهار خوشوقتی کرده است. این برنامه علاوه بر نشر خبر کذب، سینمای پرافتخار کشور را که مورد حمایت بی دریغ مقام معظم رهبری است در مقابل ارزش های اسلامی و انقلابی قرار داده است. به زودی مقرارات جشنواره فیلم فجر از سوی دبیر محترم این جشنواره اعلام و سیمرغ های سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر نه تنها در تهران و استان های مختلف بلکه برای نخستین بار در شماری از کشورهای جهان همزمان با دهه جشن های پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به پرواز درخواهد آمد و زود باشد که آفتاب آید دلیل آفتاب. و زود باشد که این حقیقت بر همگان آشکار شود. اما سرمایه بزرگ رسانه ملی که همان اعتماد مخاطبین است چه خواهد شد؟ آیا شایسته است که فردی یا گروهی برای منفعتی گذارا و سیاسی سرمایه بزرگ اعتمادملی را مخدوش کند؟ با شناختی که از جنابعالی وجود دارد یقین می دانیم که آنچه روی داده بیرون از خواست و اراده سازنده شماست. امید که با دستور فوری شما آب رفته به جوی بازگردد. موفقیت های روزافزون تان را از خدواند بزرگ خواستارم.»
به نظر می رسد با توجه به اظهار نظرهای چند روز اخیر جنتی و ایوبی باید منتظر حملات جدیدی از سوی منتقدان سینما به مجموعه مدیریتی فعلی سینما باشیم. همان ها که بارها تاکید کرده اند جشنواره فجر در حد و اندازه های انقلاب و اهدافش نیست و از همین طریق هر گونه انتقاد و فشار ممکن را به سازمان سینمایی وارد کردند و حالا برای حذف نام «فجر» چالش جدیدی پیش روی رئیس سازمان سینمایی و وزیر ارشاد گذاشته اند و باید دید واکنش مجموعه رشاد در قبال این حاشیه جدید چگونه خواهد بود.
9411