نشست جنجالی و بحث برانگیز فیلم سینمایی «ماه گرفتگی» با حضور مسعود اطیابی (کارگردان و تدوینگر)، هادی انباردار (تهیهکننده)، بابک اردلان (صدابردار)، مهرداد جلوخانی (صداگذار) و کامبیز دیرباز، شهرام عبدلی، نیلوفر وهاب زادگان و کاوه ابراهیم به عنوان بازیگران آن برگزار شد.
نشست این فیلم که به حوادث سال 88 پرداخته است، حاشیههای زیادی را با خود به همراه داشت. در این نشست به نکاتی درباره مراحل تولید، حمایتهای مالی از فیلم، انتخاب بازیگران و... اشاره شد.
مسعود اطیابی نشست را با توضیحاتی درباره فیلم و نمایشش در برج میلاد شروع کرد:«تشکر میکنم از اهالی رسانه و منتقدان که تا انتها فیلم را دیدند. با توجه به پیش دارویها خیلی برایم سخت بود که واکنش نشان ندهم اما به طور کلی از نمایش فیلم راضی بودم. موضوع فیلم من طوری است که ممکن است خیلیها آن را قبول نداشته باشند اما داستانی که روایت کردم، قصهای است که آن را از نزدیک دیدهام. تلاشم برای تعریف روایت هم این بود که نزدیکترین اتفاق به حادثه باشد. کسانی که سالن را ترک کردند هم مطمئن باشند اگر روزی آنها در جشنواره فیلم داشته باشند من مینشینم و فیلمشان را تا آخر نگاه میکنم.»
در ادامه هادی انباردار درباره روند تولید فیلم توضیح داد:«من تجربه فیلمهایی در ژانر جنگ را داشتم اما کار کردن فیلمی با ژانر سیاسی واقعا تجربه سختی است. پیش تولید فیلم به دلیل مشکلاتی که بر سر راهمان بود حدود یک سال طول کشید وگرنه قصد ما این بود که فیلم را برای جشنواره سال گذشته بسازیم که محقق نشد. چندین بار گروه بازیگران را تغییر دادیم چون کسانی بودند که راجع به کار ما پیش داوری میکردند و اجازه همکاری برخی از دوستان را نمیدادند. این شرایط کار ما را سختتر میکرد اما فرصتی فراهم آمد تا تیم با هم همدل شدند و کار ساخته شد.»
انباردار در ادامه نسبت به حواشی ایجاد شده قبل از فیلم گفت: «چند ساعت قبل از نمایش فیلم از گوشه و کنار شنیدیم که گفتند اینترنت قطع شده اما من نمیدانم این قطعی اینترنت چه ربطی به فیلم ما دارد؟! ما در طول روند تولید از این نوع استرسها زیاد داشتیم که شاید خنده دار هم باشد. من در طول نمایش فیلم هر لحظه احساس میکردم ممکن است نمایش قطع شود. خلاصه که ما با این سختیها فیلم را جمع کردیم که آن هم فقط بخاطر همدلی تیم تولید بود.»
یکی از خبرنگاران حاضر در نشست به ایرادهای سینمایی فیلم اشاره کرد و حضور بیش از حد این ایرادها را در سکانس زندان خنده دار دانست. اطیابی در پاسخ او توضیح داد: «آن چیزی که من در زندان نشان دادم سردتر و بدتر از زندان است. فضای واقعی زندان اوین گرمتر و صمیمیتر است. حتی وقتی با رییس زندان اوین صحبت میکردیم من به ایشان گفتم که اتاقهای بازجویی شما شیک است و به درد کار من نمیخورد. پیشنهاد میکنم که همه دوستان یک اجازه کلی بگیرند و بازدیدی از هفت قسمت زندان اوین داشته باشند تا حرف من ثابت شود.»
این کارگردان درباره بازسازی سکانس آتش گرفتن مسجد توضیح داد: «ما سکانس آتش گرفتن مسجد را بر اساس عکسها طراحی کردیم و ذرهای از آن را نه کم کردم و نه زیاد چون دوست نداشتم چیزی خارج از واقعیت باشد. میتوانید بروید و عکسهایش را در اینترنت ببینید. بهتر است خبرنگاران وارد ایرادهای خنده دار نشوند. من فیلمی ساختم که میدانم ایراد هم دارد و دوستان هم نگاه کردند و به زور دو ایراد از آن گرفتند.»
انباردار در پاسخ سوال یکی از خبرنگاران که درباره نمایش پوستری از میرحسین موسوی در فیلم پرسیده بود، توضیح داد: «هیچ مجموعهای نه به ما تحمیل کرد و نه از ما خواست که پوستر را نشان دهیم. حتی سر فیلمبرداری آن سکانس آقای اطیابی دو روز فیلمبرداری را تعطیل کردند چون به نظرشان پوستری که وجود داشت خیلی کوچک بود. حتی پوستری هم که در فیلم بود موردپسند آقای اطیابی قرار نگرفت. برای فیلمبرداری این سکانس هم دردسر زیاد کشیدیم و دائم از امنیت ملی با ما تماس میگرفتند و مواخذهمان میکردند. آقای اطیابی خودشان مسئولیت را برعهده گرفتند و ما هم پایش ایستادیم.»
این تهیهکننده در ادامه به حمایت مالی از فیلم نیز اشاره کرد:«ما حمایت شدیم اما زور بالای سرمان نبود که چکار کنیم و چه بگوییم. من از این جهت فیلم را مستقل میبینیم چون هیچ پیشنهادی از هیچ نهادی را نپذیرفتیم.»
اطیابی در پاسخ به انتقاد یکی از خبرنگاران درباره ایرادهای فیلمنامه توضیح داد: «نویسنده فیلمنامه مهدی آذرپندار است که نمیدانم چرا تشریف نیاوردند. نسخه کاملی از فیلمنامه آقای آذرپندار به دست من رسید که به نظر من خیلی کم ایراد و هوشمندانه آمد. این فیلمنامه کمتر نیاز به بازنویسی داشت و در همان مقطع با توجه به شرایط سخت پرداختن به چنین موضوعاتی من تصمیم گرفتم که آن را بسازم. پرداخت فیلمنامه را هم من انجام دادم که اگر نقصی وجود دارد بگذارید به پای من.»
او در ادامه گفت: «در درگیریهای سال 88 حقیقت پنهان شد و همین محو بودن حقایق باعث بروز حوادث شد. یک آدمی کشته شد برخی گفتند کار بسیجیها بود برخی دیگر گفتند کار موج سبز است. با توجه به این مسائل مردم دودسته شدند و شکاف بین اینها ایجاد شد. من سعی کردم در «ماه گرفتگی» راجع به همین دو دستگی حرف بزنم. اگر رجال در همان سال به حرف رهبری گوش میکردند اوضاع بهم نمیریخت و کشور در آرامش میماند. من میگویم آن کسی که گفته خس و خاشاک اشتباه کرده و آن کسی هم که میتواست چهار سال صبر کند تا رییس جمهور باشد هم اشتباه کرده. اگر شما فکر میکنید آقای موسوی چهار سال صبر میکرد و الان رییس جمهور نبود بگویید حرف من غلط است؟»
یکی از خبرنگاران علت خروج مخاطبان از سالن حین نمایش «ماه گرفتگی» را شعارهای گل درشت سیاسی در فیلم دانست و انباردار در پاسخ او گفت: «این فیلم یک طرفه نیست و گفتوگوهای زیادی در آن است که ثابت میکند فیلم یک طرفه نبوده است. درست دقیقه 35 فیلم بود که جمعیت زیادی از گوشه سالن خارج شدند که خب این نشان دهنده پیش داوری است نه شعار سیاسی. البته خوشحالم که این اتفاق فقط از یک گوشه سالن شروع شد.»
کامبیز دیرباز درباره علت حضورش در فیلم و ریسکی که کرده است توضیح داد: «صادقانه بگویم که نگرانیهایی بود چون برای چند نفر از همکارانم اتفاقهای خوبی نیفتاد. نمونهاش را در فیلمهایی چون «پایان نامه» و «قلادههای طلا» میتوانید ببینید اما من به این معتقدم که فرق بفرما، بشین و بتمرگ یکی است و مطمئن بودم آقای اطیابی حتی بشین هم نمیگوید و نوع ادبیات ایشان بفرماست. پس اعتماد کردم و حتی سرسوزنی پشیمان نیستم. اگر جز آقای اطیابی هرکس دیگری این پیشنهاد را میداد بیشتر تحقیق میکردم. ما در مملکتی زندگی میکنیم که بازیگر نقش شمر را با چوب میزنند اما آن عزیزی که لباس قرمز میپوشد و نقش شمر را بازی میکند نیت دیگری دارد و با همه وجود در آن تعزیه حاضر میشود.»
اطیابی در ادامه نشست فیلمش را در سالهای آینده یک مرجع دانست و توضیح داد:«قطعا «ماه گرفتگی» فیلمی میشود که سالهای دیگر به عنوان یک مرجع به آن نگاه میکنند. این مساله ادعا نیست و من از آن مطمئنم.»
انباردار درباره اکران فیلم و چگونگی جذب مخاطب گفت:«من قطعا به جذب مخاطب فکر کردهام و تلاش ما هم این است که فیلممان قبل از انتخابات 86 اکران شود. چون مشخص نیست که بعد از انتخابات فضا به چه سمتی پیش میرود و اصلا میشود فیلم را نمایش داد یا نه؟»
او درباره گرفتن پروانه ساخت توضیح داد: «به ما به راحتی پروانه ساخت ندادند و در جلساتی که داشتیم صحبتهایی شد که فیلم را نسازیم. اما آقای اطیابی اصرار به ساخت فیلم داشتند و با توجه به نگاه منطقی ایشان و اینکه از شعارزدگی به دور هستند پروانه ساخت برای ما صادر شد. تمام تلاش ما هم همین بوده و سعی کردیم به سمت هیچ جناحی غش نکنیم.»
اطیابی در پایان نشست در جواب انتقاداتی که خبرنگاران بر فیلم وارد کردند، گفت: «خدا را شکر که ما فیلمی ساختیم که هیچ کس راضی نیست و ما کار خودمان را کردیم. همین که فیلم در سکوت نمایش داده شد و همه با سعه صدر آن را دیدند جای شکر دارد. نظر همه برای من محترم است و شاید در همین بین فقط خدا راضی باشد.»
9415