در حالی که توقیف فیلمها و رفع توقیف برخی از آنها همچنان بحث روز سینمای ایران است، جواد شمقدری رئیس پیشین سازمان سینمایی طی سالهای 88 تا 92 از شیوه آزاد شدن این فیلمها انتقاد میکند. او همچنین از فیلمهای توقیف شده در دوران مدیریت خود میگوید و معتقد است توقف نمایش و توقیف برخی فیلمها ناشی از فشارهای بیرونی نبوده و عدهای از داخل سینما «از پشت خنجر زدند.»
شمقدری با بیان اینکه تلاش برای نمایش فیلمهای توقیفی اقدامی خوب است اما فرایند آن هم اهمیت دارد، تاکید کرد: «تصمیم برای رفع توقیف فیلمها که این روزها شنیده میشود بیشتر به انتحار شبیه است تا درک مسئولیت فرهنگی و شهامت عقلانی.»
او که با ایسنا مصاحبه کرده، البته معتقد است تلاش برای نمایش فیلمهای توقیفی اشتباه نیست: «ابتدا بگویم این که میخواهند تلاش شود فیلمهای توقیفی به مرحله نمایش برسند خوب است، اما اینکه این اتفاق با چه فرایندی به نتیجه میرسد خیلی اهمیت دارد؛ یعنی سازوکار خیلی از نیت مهمتر است.»
رئیس اسبق سازمان سینمایی درباره فشارهایی که گاهی بیرون از حوزه سینما و وزارت فرهنگ برای نمایش فیلمها وارد و مانع از اکران آنها میشود، توضیح داده است: «طبق آیین نامه یک شورای 9 نفری برای تصمیمگیری در این رابطه مشخص است و بعد از آن هم شورای عالی نظارت است که در آن وزیر و معاونان وزیر هم هستند. نظر این شوراها قانون است و اگر همه بپذیریم که اجرای یک ساختار قانونی بهتر است، به نفع همه خواهد بود تا به این ترتیب اگر مثلا ضعفی وجود دارد برطرف شود.»
بهتر است از کمیسیون فرهنگی مجلس نماینده باشد
او در پاسخ یه اینکه در این سالها همه حرف از اجرای قانون میزنند اما چرا در عمل این اتفاق نمیافتد و فیلمهایی که مجوز قانونی دارند هم به مشکل میخورند؟ گفت: «شاید بهتر باشد در شورای عالی نظارت نمایندگانی از دستگاهها دیگری که با اکران یک فیلم مشکل دارند حضور داشته باشند تا رای نهایی این شورای مشورتی عملی شود. البته همین شورای عالی نظارتی که الان در مرحله دوم بررسی فیلمها برای صدور پروانه نمایش هست، معمولا تشکیل نمیشود و در دوره ما هم برای یکی دو فیلم تشکیل جلسه داد و فیلم ها بررسی شدند. حضور یک نفر از کمیسیون فرهنگی مجلس یا دستگاههای دیگر در شورای مشورتی شرایط را ممکن است بهتر کند و این هر چه باشد بالاخره بهتر از این است که امروز میبینیم یک مدیر یا تصمیم نمیگیرد یا با احتیاط تصمیم گیری میکند.»
ماجرای دو فیلم که از پرده پایین کشیده شدند
شمقدری در پاسخ به این که آیا در زمان حضورش در سازمان سینمایی فیلمی بوده که براثر همین فشارهای خارج از حیطه سینما به آن مجوز نمایش نداده باشد؟ گفت: «خیر چنین شرایطی نبود و هر آنچه بود را خودمان به این تصمیم رسیدیم که اکران نشود. البته خیلی زیاد هم نبودند؛ دو فیلم «گشت ارشاد» و «خصوصی» بود که از اکران پایین کشیده شدند و دلیل آن هم از درون خود سینما بود و خنجر از پشت زدند چون مشخص بود که بخشی از جریان خانه سینما و حوزه هنری با هم دست به یکی کردند. البته این ماجرا را هم همه میدانند و احتیاجی نیست که من کامل بازگو کنم. ضمن اینکه آن زمان افرادی هم به اسم انصار حزب الله آمدند و جنجال راه انداختند در حالی که امروز اصلا پیدایشان نیست.»
کارگردان «عصبانی نیستم» با تغییر دولت فیلمنامه را عوض کرد
اما روایت شمقدری از فیلم «عصبانی نیستم» که در زمان مدیریت او مجوز ساخت گرفت جالب است. او در این باره گفته است: ««عصبانی نیستم» فیلمی بود که آنچه الان ساخته شده با آنچه اول از ما مجوز ساخت گرفت تفاوت دارد، یعنی وقتی دولت عوض شد کارگردان با فیلمنامه خودش فیلم را ساخت و توقیف شد. چه بسا اگر مدیریت ما ادامه پیدا میکرد کارگردانش این کار را نمیکرد و همان فیلمنامه اول را میساخت که تایید شده بود. آن وقت دیگر توقیف هم نمیشد. درواقع این خطای فیلمساز بود که وقتی دولت تغییر کرد، فکر میکرد میتواند فیلمنامه تایید شده را تغییر دهد. البته من خودم فیلمنامه را نخوانده بودم اما همکارانی که خوانده بودند پس از تماشای فیلم ساخته شده گفتند فیلمنامه تغییر کرده است.»
9410