آی سینما: سومین نشست خبری سی و ششمین جشنواره جهانی فیلم فجر امروز صبح با حضور روبرتو پرپینانی تدوینگر باسابقه ایتالیایی و بابک کریمی به عنوان مترجم در پردیس چارسو برگزار شد.
پرپینانی در سال ۱۹۶۲ با تدوین فیلم «در سرزمین دن کیشوت» اورسن ولز پا به دنیای سینما گذاشت و پس از آن یک بار دیگر با ولز برای فیلم «محاکمه» بهعنوان تدوینگر همکاری کرد.
تدوینگر ۷۶ ساله ایتالیایی ماجرای ورودش به دنیای سینما را اینگونه تعریف کرد: «من درس تدوین نخواندم و کاملا به صورت تجربی وارد این حرف شدم. اما به هر حال، زمانی نقاشی میکردم و با تجربههای بصری بیگانه نبودم. خیلی ناگهانی بهم پیشنهاد شد با اورسن ولز همکاری کنم، در حالیکه هیچ چیز از تدوین نمیدانستم.»
پرپینانی اضافه کرد: «یک سال در کنار او کار کردم و مجذوب سینما شدم. اولین همکاری من و ولز به مستندی بر میگردد که با محوریت خاطرات سفرش به اسپانیا برای تلویزیون ایتالیا ساخت.»
او که به گفته خودش خیلی زود در این مسیر جا افتاد، از سوی ولز برای تدوین «محاکمه» به پاریس دعوت شد. پرپینانی درباره تجربه این همکاری گفت: «متوجه شدم چطور میتوانم به عنوان یک همکار خلاق در سینما فعالیت کنم، حتی اگر عنوان دستیار را یدک بکشم.»
او یک سال بعد با برناردو برتولوچی آشنا شد و همکاریشان از سال ۱۹۶۳ تا ۱۹۷۰ ادامه داشت. «پیش از انقلاب» که در ۱۹۶۴ روی پرده رفت حاصل اولین همکاری پرپینانی و فیلمساز مولف ایتالیایی بود.
پرپینانی تعریف کرد که چطور بعد از بازگشتش از پاریس به رم، هیچ کارگردانی حاضر به همکاری با او نبود و دلیلشان این بود که «با اورسن ولز کار کردهای.» در این بین، برتولوچی جوان تصمیم میگیرد از تدوینگری که در کنار ولز تجربه کسب کرده دعوت به همکاری کند تا اولین فیلمش در مقام کارگردان مولف را به سرانجام برساند.
این ماجرا به اواخر سال ۱۹۶۳ بر میگردد. پرپینانی یادآور شد: «برتولوچی فرزند یکی از شاعران بزرگ ایتالیا بود و از جهت علاقه به موج نو سینمای فرانسه هر دو اشتراک داشتیم.»
تدوینگر باسابقه ایتالیایی در ادامه اشاره کرد: «برتولوچی از من خواسته بود با او همکاری خلاقانه داشته باشم و به همین دلیل، ناچار شدم کلهمعلقهای بزرگی بزنم. اما این فیلم اتفاق بزرگتری با خودش داشت، آنهم اینکه دیگه راه برگشت برایم نگذاشت و تدوین به تمام زندگیام تبدیل شد.»
به گفته پرپینانی، همکاری با برتولوچی سبب شد بسیاری از فیلمسازان جوان ایتالیا در آن دوران به سراغش بروند، چرا که ساختارشکنیهای جسورانه او و کارگردان مولف ثابت کرده بود آنها هراسی ندارند از الگوهای کلاسیک فاصله بگیرند. پرپینانی گفت: «موج نو اگرچه نشانههای دقیقی سر راهمان قرار نداد اما نشانمان داد باید جسارت داشته باشیم و دل به دریا بزنیم.» تدوینگر ۷۶ ساله، «آلوده کردن یکدیگر به لحاظ سبک و نگاه» را محصول جریان موج نو عنوان کرد. با به اوج رسیدن تحولات اروپا طی سالهای ۱۹۶۸ و ۶۹ بود که با برادران تاویانی آشنا شد و این همکاری نزدیک پنجاه سال ادامه یافت، تا جاییکه درگذشت یکی از تاویانیها در همین اواخر او را بسیار متاثر ساخت. پرپینانی گفت: «مرگ ویتوریو برایم خیلی دردناک است.»
او در سال ۱۹۶۸ همکاری خود را با پائولو و ویتوریو تاویانی آغاز کرد و حاصل این دوران تدوین ۱۸ اثر بود. پرپینانی در اینباره گفت: «آنها سعی داشتند بیان اصیل خودشان را پیدا کنند. سینما را در عین اینکه روشنفکرانه میدیدند، وسیلهای بسیار مردمی میدانستند. من در همان سالها به لحاظ حرفهای واقعا اشباع شدم.»
در ادامه این نشست، پرپینانی به نکتهای جالب در مورد هراس صنعت سینمای ایتالیا از جریان روشنفکری آن دوران اشاره کرد: «در آن دورانی، تولید سینمای ایتالیا به ۳۵۰ فیلم در سال میرسید. از سینمای روشنفکری میترسیدند چون اساسا سینما در آن برهه به لحاظ اقتصادی چندان درآمدزایی نداشت.» او تاکید کرد: «به همین خاطر هم از همکاری با کسی مثل من فرار میکردند و حرفشان این بود که پرپینانی تدوینگر فیلمهای روشنفکری است و اگر تدوینگر پروژهای بشود آن فیلم فروش نمیکند.»
تاویانی که از سال ۱۹۷۶ در سن ۳۵ سالگی تدریس را آغاز کرد درباره گرایشش به آموزش گفت: «وقتی شروع کردم اصلا تصوری نداشتم از اینکه من چطور قرار است درس تدوین بدهم، در حالیکه به صورت تجربی یادش گرفتهام. اما به جایی رسیدم که خودم هم از روند تدریس و ارتباط با شاگردانم چیزهای بسیاری یاد گرفتم. این تجربه مرا از منظر انسانی و فرهنگی غنی ساخت.»
پرپینانی شور و علاقهاش به تدریس را عامل اصلی کمکار شدنش در سینما عنوان کرد اما در عین خال تاکید کرد: «این روند باعث شد در مسیری قرار بگیرم که آمیرهای از پژوهش و بینش است.»
تدوینگر ۷۶ ساله یادآور شد: «من در هیچ پروژهای خودم را متخصص و حرفهای نمیدانم، بلکه به چشم همکار به خودم و سایر عوامل نگاه میکنم.»
پرپینانی صحبتهایش را با این جمله تمام کرد: «زمانی وسوسه شده بودم پا به وادی کارگردانی بگذارم ولی در نهایت، ترجیح دادم یک تدوینگر خوب باشم تا یک کارگردان متوسط.»
پرپینانی بهعنوان تدوینگر جوایز مهمی برده است، از جمله این جوایز میتوان به جایزه دیوید دی دوناتلو در سال ۱۹۸۳ برای تدوین فیلم «شب سن لورنزو» به کارگردانی برادران تاویانی، جایزه دیوید دی دوناتلو و جایزه تایم فور پیس برای فیلم «پستچی» به کارگردانی مایکل رادفورد در سال ۱۹۹۴ اشاره کرد. او همچنین برای فیلم «سزار باید بمیرد» به کارگردانی برادران تاویانی در سال ۲۰۱۲ نیز جایزه دیوید دی دوناتلو و روبان نقرهای ایتالیا را دریافت کرده است.
9414