جعفر پناهی

به دنبال توقیف فیلم «خانه پدری» بیش از ۲۰۰ سینماگر با امضای بیانیه‌ای انتقادی، اعتراض خود را به نبود امنیت شغلی، سانسور، قاچاق فیلم‌ها، ورود سرمایه‌های مشکوک و سوءاستفاده از ارزش‌ها به بهانه فیلم ارزشی مطرح کردند.

حق پخش فیلم «سه رخ» ساخته جدید جعفر پناهی در سینماهای امریکا به کمپانی «کینو لوربر» رسید. این درام ایرانی نخستین بار در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن 2018 روی پرده رفت و در غیاب پناهی جایزه بهترین فیلمنامه را به خود اختصاص داد. کینو لوربر «سه رخ» را از مارس 2019 در سینماهای امریکا خواهد کرد و پیش از آن، ساخته پناهی در جشنواره فیلم تورنتو که ماه آینده برگزار می‌شود اکران جهانی خواهد داشت.

صبح امروز یکی از خبرگزاری‌ها از بستری شدن جعفر پناهی در یکی از بیمارستان‌های تهران خبر داد. با انتشار گسترده این خبر، جعفر پناهی در صفحه اینستاگرام خود از مساعد بودن نسبی اوضاع جسمانی‌اش خبر داد و اعلام کرد که نه مشکل قلبی دارد و نه بیماری حاد!

ابراهیم حاتمی کیا که با رسانه‌های داخلی کمتر مصاحبه می‌کند و بیشتر صحبت‌هایش را در نشست‌های خبری و یا اکران مردمی‌های فیلم‌هایش مطرح می‌کند در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه با دفاع از عملکرد سازمان اوج در تولید محصولات ضد داعشی از مسئولان کشور به دلیل ممنوع الخروج کردن جعفر پناهی انتقاد کرد و گفت که این تصمیم مسئولان قابل درک نیست و از آن ابراز تاسف کرد.

«سه رخ» جدیدترین فیلم جعفر پناهی شب گذشته در جشنواره کن هفتاد و یکم روی پرده رفت. قبل از نمایش فیلم، بهناز جعفری و مرضیه رضایی بازیگران این فیلم در غیاب پناهی روی فرش قرمز رفتند. این دو بازیگر در گفت‌وگویی کوتاه از حس و حال خود و نبود کارگردان صحبت کردند. ویدیوی صحبت‌های آنها را تماشا کنید.

در حالی که به نظر می‌رسد جعفر پناهی علی رغم درخواست صنف‌های سینمایی و سینماگران به جشنواره کن برود، فیلم جدید او «سه رخ» فردا برای اولین بار در این رویداد به نمایش درمی‌آيد. امروز پناهی بازیگران و فیلمبردارش را بدرقه کرد تا در مراسم فرش قرمز فیلم در کن حاضر شوند. همزمان سه سکانس از «سه رخ» منتشر شده که حال و هوای این فیلم را نشان می‌دهد. این سکانس‌ها را تماشا کنید.

پس از این‌که بسیاری از سینماگران از جمله اصغر فرهادی برای حضور جعفر پناهی در جشنواره کن تلاش کردند، باز هم مشکل ممنوع الخروجی پناهی حل نشد و او نمی‌تواند در این رویداد سینمایی بین المللی حاضر شود. اما بهناز جعفری بازیگر «سه رخ» به نمایندگی از جعفر پناهی و آخرین ساخته‌اش در جشنواره فیلم کن حضور پیدا خواهد کرد.

نشست خبری «همه می دانند» ساعاتی پیش با حضور اصغر فرهادی، پنه لوپه کروز، خاویر باردم و دیگر عوامل این فیلم اسپانیایی زبان در جشنواره فیلم کن برگزار شد. کروز که در گذشته هم سابقه ایفای نقش در مقابل همسرش را داشته گفت او و باردم در این فیلم دستمزد برابر دریافت کردند. بعد از به پایان رسیدن نشست خبری، فرهادی درخواست کرد میکروفن را دوباره در اختیارش بگذارند. او توضیح داد دو فیلم ایرانی امسال در بخش مسابقه جشنواره کن حضور دارند اما جعفر پناهی برای نمایش فیلم جدیدش «سه رخ» حضور نخواهد داشت. فرهادی گفت هنوز وقت هست و امیدوارست تصمیمی اتخاد شود که پناهی بتواند به کن بیاید.

روزنامه کیهان در دو سه هفته گذشته بارها مطالبی علیه جعفر پناهی منتشر کرده بود. اما امروز جعفر پناهی با انتشار یادداشتی واکنش تندی به مطالب کیهان نشان داده است. این کارگردان به بهانه اتهاماتی که کیهان به عبدالحسین سپنتا و دکتر اسماعیل کوشان در گذشته وارد کرده بود پاسخ این روزنامه را داده و از کیهان به عنوان روزنامه‌ای یاد کرده که سبزی فروش‌ها سبزی‌هایشان را دور آن می‌پیچند.

روزنامه کیهان که پس از انتخاب فیلم جدید جعفر پناهی در جشنواره کن، چند روز یک بار مطلبی علیه این کارگردان منتشر کرده است، در شماره امروز خود از او به دلیل ضد امریکایی خواندن الیور استون انتقاد کرده است. این روزنامه با ادبیات خاص خود از پناهی به عنوان فیلمساز متوهمی یاد کرده که خیال می‌کند فیلمسازی جهانی است اما کسی از جمله استون او را نمی‌شناسد. کیهان همچنین استون را فیلمساز ضد امریکایی نمی‌داند و می‌نویسد او درباره منفورترین روسای جمهور امریکا (نیکسون و بوش) فیلم ساخته و همیشه از قانون اساسی امریکا حفاظت کرده است.

الیور استون کارگردان سرشناس امریکایی در ادامه نشست خبری امروز در جشنواره جهانی فیلم فجر درباره جعفر پناهی، احتمال فیلم ساختن درباره داعش و سیاست‌های مخرب روسای جمهور امریکا در خاور میانه بعد از سال ۲۰۰۱ صحبت کرد.

کانون کارگردانان سینماى ایران در نامه‌اى به حسن روحانى رئیس‌جمهور خواسته مشکل جعفر پناهى برای خروج از کشور و شرکت در جشنواره فیلم کن را حل کند. پیش از این رسول صدرعاملی هم درخواست مشابهی را از مسئولان مطرح کرده بود.

رسول صدرعاملى کارگردان و تهیه‌کننده سینما از مسئولان کشور خواست اجازه دهند جعفر پناهی که فیلم جدیدش در بخش مسابقه هفتاد و یکمین جشنواره کن پذیرفته شده، به فرانسه برود و در این جشنواره شرکت کند. پناهی از چند سال پیش به حکم دادگاه ممنوع‌الخروج است.

نشست خبری معرفی فیلم‌های راه‌یافته به جشنواره فیلم کن 2018 شامل بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نوعی نگاه، نمایش‌های ویژه و نیمه‌شب از دقایقی پیش (ساعت 11 صبح به وقت پاریس) به صورت زنده آغاز شده است. تی‌یری فرمو دبیر هنری و پی‌یر لسکور رییس جشنواره در نشست خبری امروز حضور دارند. فرمو با اعلام فیلم‌های بخش نمایش‌های ویژه معرفی فیلم‌های امسال را آغاز کرد. ویم وندرس فیلمساز سرشناس آلمانی با جدیدترین ساخته خود «پاپ فرانسیس – مرد عمل» در بخش نمایش‌های ویژه امسال حضور دارد.

پس از خودداری جعفر پناهی از اهدای جایزه به محمد حسین مهدویان در جشن انجمن منتقدان، بسیاری از رسانه‌ها از عملکرد پناهی در مواجهه با کارگردان «ماجرای نیمروز» انتقاد کردند و حتی مهدویان در مصاحبه‌ای اعلام کرد که مسبب اتفاقاتی که برای پناهی در طول این سال‌ها افتاده، او نبوده است. اما امروز باران کوثری با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود به دفاع از جعفر پناهی پرداخته و «ماجرای نیمروز» را فیلمی دانسته که نگاهی «ناقص و سطحی» به وقایع دهه 1360 داشته است.

اتفاق‌هایی که در یازدهمین جشن منتقدان رخ داد، همچنان بازتاب دارد و افراد و رسانه‌ها از طیف‌های مختلف به آن واکنش نشان می‌دهند. یکی از این اتفاق‌ها پایین رفتن جعفر پناهی از روی صحنه هنگام اهدای جایزه به محمدحسین مهدویان کارگردان «ماجرای نیمروز» بود. چند روز بعد از این اتفاق، مهدویان می‌گوید او عامل مشکلاتی که برای پناهی در این سال‌ها رخ داده نیست و دلیل رفتار پناهی را نمی‌داند.

پس از اتفاقات و بحث‌هایی که در یازدهمین جشن انجمن منتقدان به وجود آمد‏، جعفر گودرزی دبیر امسال این جشن سینمایی با انتشار یادداشتی از رفتار برخی سینماگران انتقاد کرد. گودرزی در این یادداشت نوشته است که متاسفانه برخی سینماگران علی رغم تجربه حضور در بسیاری از جشنواره‌های بین المللی‏، هنوز به بدیهیات و ابتدایی‌ترین قواعد اخلاقی و حرفه‌ای سینما احترام نمی‌گذارند.او همچنین معتقد است که در پشت پرده بسیاری از فیلم‌های سینمایی ردپایی از یک سرمایه گذار داخلی و حتی بین المللی دیده می‌شود، اما در یک جشن سینمایی، بسیاری از حرمت‌ها باید حفظ شود.

در اواخر یازدهمین مراسم جشن انجمن منتقدان، جعفر پناهی از اهدای جایزه به محمد حسین مهدویان کارگردان «ماجرای نیمروز» خودداری کرد و سپس در حضور کارگردان و تهیه کننده این فیلم، با حالتی کنایه آمیز صحبت‌هایی را در مورد بودجه‌های کلان فیلم‌های دولتی و تعداد سالن‌های سینمایی این فیلم‌ها مطرح کرد. اما امروز روزنامه «صبح نو» نزدیک به محمد باقر قالیباف با ارائه گزارشی از مراسم جشن منتقدان به تندی از رفتار پناهی در مواجه مهدویان انتقاد کرد و نوشت زمانی که مهدویان می‌خواست با این کارگردان دست بدهد، او خود را به کوچه علی چپ زد.

ریچارد برادی منتقد مجله معتبر «نیویورکر» 50 فیلم برتر خارجی‌زبان سینمای جهان را انتخاب کرده که در بین آن‌ها نام سه ایرانی به چشم می‌خورد، در میان کارگردانان ایرانی فیلم سینمایی «مثل یک عاشق» به کارگردانی عباس کیارستمی در این لیست رتبه سوم را به خود اختصاص داده است.